Wigilia ´81

Twórcy:
Reżyser: Leszek Wosiewicz
Reżyser II: Paweł Danielewski
Asystent reżysera: Ewa Gościmska

Scenariusz: Leszek Wosiewicz
Zdjęcia: Krzysztof Ptak
Operator kamery: Asystent operator
Oświetlenie: Jerzy Tomczuk
Scenografia: Wojciech Mierzwiak
Dekoracja wnętrz: Andrzej Kępczyński
Kostiumy: Renata Własow
Garderoba: Henryka Ciok
Muzyka: Zygmunt Konieczny
Dyrygent: Jan Pruszak
Konsultacja muzyczna: Krystyna Tunicka-Palluth
Dźwięk: Jan Szmańda
Asystent operatora dźwięku: Elżbieta Hetman
Montaż: Jadwiga Leśniewicz
Asystent montażysty: Henryka Dancygier
Kierownictwo produkcji: Krzysztof Waś
Kierownictwo produkcji II: Antoni Sambor
Kierownictwo budowy dekoracji: Wacław Jesionowski
Rekwizyty: Jarosław Pacholski
Kierownictwo planu: Janusz Błaszczyk
Sekretariat planu: Magdalena Stelmaszczyk
Sekretariat grupy: Alicja Zielińska
Administracja: Elżbieta Siesicka-Cieślak
Produkcja: Studio Filmowe im. Karola Irzykowskiego (Warszawa)
Laboratorium: Wytwórnia Filmów Dokumentalnych (Warszawa)

Obsada:
Anna: Ewa Błaszczyk
Babcia Paulina: Zofia Mrozowska
Maria: Barbara Wrzesińska

Matka Anny: Halina Romanowska
Ojciec Anny: Arkadiusz Bazak
Kolega Witka: Adam Ferency
Ksiądz: Kazimierz Orzechowski

"Wigilia" Leszka Wosiewicza, zrealizowana na początku 1982 r., przeleżała na półkach sześć lat. Premierę miała dopiero na XIII Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 1988 r. Film, który w chwili realizacji był relacją z bieżących wydarzeń, obecnie jest kronikarskim zapisem z niezbyt odległej, ale jakże dramatycznej przeszłości. Jego akcja rozgrywa się w wigilijny wieczór 1981 roku, w dziesięć dni po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. Ten zabieg pozwolił reżyserowi i autorowi scenariusza na analizę zachowań ludzkich w warunkach ekstremalnych, a przy tym autentycznych. "Wigilia" ma cechy dokumentu. Efekt ten został osiągnięty przez opowiedzenie historii, która mogła przydarzyć się prawie każdej rodzinie w Polsce. Spotęgowany zaś został przez użycie czarno-białej taśmy i surowy ton narracji, pozbawiony efektownych zwrotów akcji.

Wigilia 1981 roku została odmalowana poprzez przeżycia trzech kobiet, należących do trzech różnych generacji: babci, matki i młodziutkiej żony. Tego wieczoru ich myśli skupiają się wokół jednego mężczyzny - wnuka, syna i męża - o którym nie mają wieści od dziesięciu dni i który prawdopodobnie został internowany. Wspomnienia mieszają się z wyczekiwaniem, nadzieją na jego rychły powrót. Każda z kobiet reprezentuje inną epokę i inny rozdział historii. Babcia pamięta II wojnę światową, matka sięga pamięcią do 1956 roku, żona żyje wydarzeniami ostatnich miesięcy - na ścianach jej pokoju wiszą plakaty z napisem "Solidarność". Trzy kobiety i trzy różne charaktery. Babcia Paulina jest stanowcza, wręcz surowa, nie pozwala sobie na chwile słabości. To ona jest "głową rodziny". Cały czas wspomina wnuka, doszukując się w nim podobieństw do zmarłego syna. Matka jest nerwowa, żyje w ciągłym napięciu, usiłując walczyć o syna miota się w poczuciu własnej bezsilności. Żona pozornie spokojna, pozwala sobie na okazywanie zdenerwowania tylko w samotności. "Wigilia" jest kameralnym dramatem, rozgrywającym się w ciągu kilku godzin, z zachowaniem jedności miejsca, czasu i akcji, opartym na znakomitym aktorstwie. Jest jednym z nielicznych, niemal dokumentalnych zapisów z dziejów Polski początku lat osiemdziesiątych.
[filmpolski.pl]